Wybór odpowiedniego materaca przeciwodleżynowego ma ogromne znaczenie dla zdrowia i komfortu pacjenta, który będzie z niego korzystał. Sprawdzamy, jakie wyroby medyczne tej kategorii można znaleźć w sprzedaży i w jaki sposób, poprawnie, wybrać materac przeciwodleżynowy, by spełniał jak najlepiej swoją rolę w trakcie opieki nad osobą leżącą.

Dlaczego należy zapobiegać odleżynom u osób leżących?

Czym są odleżyny? To niebezpieczne dla zdrowia i życia chorego rany, powstające na skutek długotrwałego ucisku na tkanki, spowodowanego leżeniem w tej samej pozycji, gdy pacjent nie jest w stanie samodzielnie zmienić ułożenia ciała. 

Taki ucisk, poprzez ograniczenie prawidłowego ukrwienia, prowadzi stopniowo do niedotlenienia tkanek i ich obumierania. Powstająca w taki sposób rana odleżynowa może być bardzo głęboka i sięgać nawet do kości. Jej leczenie jest długie i skomplikowane, nierzadko pojawiają się dodatkowe komplikacje. 

Powstanie i rozwój odleżyny mogą przebiegać błyskawicznie, prowadząc nawet do sepsy. Chociaż są bardzo bolesne, pacjenci z zaburzeniem czucia lub nieprzytomni nie są w stanie zareagować na ból, więc rany mogą się rozwijać niezauważalnie. Na ich pojawienie się narażone są szczególnie takie obszary ciała, gdzie skóra jest cienka i tkanki znajdują się bardzo blisko kości. Mogą to być zatem:

• łopatki,
• pięty,
• odcinek lędźwiowy pleców (kość ogonowa).

Odleżyny mogą występować również na pośladkach i łydkach, jak i wszystkich innych rejonach ciała, które są wystawione na długotrwały ucisk.

Stąd też, aby zapobiegać powstawaniu bolesnych odleżyn, konieczne jest albo regularne zmienianie pozycji osoby leżącej (co wymaga przekładania ciała przynajmniej co 2-3 godziny), albo wykorzystanie właśnie materaca przeciwodleżynowego.

Czym jest i jak działa materac przeciwodleżynowy?

Materac przeciwodleżynowy to wyróbmedyczny, który stosowany jest w łóżkach rehabilitacyjnych. To wyposażenie przeznaczone dla osób leżących – pacjentów częściowo lub trwale unieruchomionych, bez względu na przyczynę stanu zdrowia.

Podstawowym zadaniem takiego materaca jest zapobieganie powstawaniu odleżyn. Dzięki specjalnej konstrukcji, za pomocą zmiennego ciśnienia w komorach tego wyposażenia, dochodzi do równomiernego rozłożenia ciężaru ciała na powierzchni, dzięki czemu krążenie krwi funkcjonuje poprawnie, a tkanki nie są uciskane.

Materace antyodleżynowe – rodzaje

Materace antyodleżynowe można podzielić na dwie kategorie – modele rurowe i bąbelkowe. W obu przypadkach mowa o wyposażeniu zmiennociśnieniowym.

• Materace odleżynowe rurowe (zmiennociśnieniowe) – to wyroby medyczne zbudowane z podłużnych komór powietrznych, przypominających właśnie rurki. Każda z nich działa niezależnie. Sprężarka pneumatyczna napełnia rurki powietrzem w cyklach, za każdym razem zmieniając komory, które się napełnią. Rurowe materace przeciwodleżynowe zalecane są szczególnie pacjentom, u których doszło już do pojawienia się odleżyn – wówczas kształt rurek i ich ułożenie sprzyja regeneracji tkanek.
• Materace odleżynowe bąbelkowe (zmiennociśnieniowe) – wyposażenie tego rodzaju również zbudowane jest z odrębnych komór, jednak mających kształt właśnie „bąbelków” – są zatem mniejsze i dla osób o mniejszej wadze ciała – do 100 kg. Takie materace to szczególnie dobre rozwiązanie prewencyjne, dające szansę na uniknięcie ran odleżynowych u pacjentów leżących. Również w tym wypadku dochodzi do nadmuchiwania powietrzem poszczególnych komór, co pozwala uniknąć powstawania ucisku na tkanki.

Jaki materac przeciwodleżynowy wybrać?

Każdorazowo warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub fizjoterapeutą, którzy są w stanie ustalić, jakiego typu materac przeciwodleżynowy będzie odpowiedni w przypadku chorego. 

Rurowe materace przeciwodleżynowe, jak wyżej, sprawdzają się dobrze w trakcie leczenia ran odleżynowych, jak i traktować je można jako wyposażenie profilaktycznie chroniące przed ich wystąpieniem. Takie materace charakteryzuje solidna konstrukcja – mogąca utrzymać również osoby o większej wadze. W zależności od modelu, te wyroby nadają się dla pacjentów ważących nawet do 180 kilogramów.

Zaletą materacy rurowych jest ponadto możliwość odpięcia poszczególnych komór, tworząc przestrzeń (przerwę) w całej konstrukcji, na wysokości wystąpienia odleżyn, co ułatwia prawidłowy przepływ powietrza, wyjątkowo ważny w trakcie rekonwalescencji i gojenia się rany.

Materace bąbelkowe z kolei stanowią wyposażenie przeznaczone dla pacjentów lżejszych, których waga nie przekracza około 100-110 kilogramów. Inna konstrukcja i ułożenie komór w nieco mniejszym stopniu sprzyja leczeniu odleżyn, natomiast doskonale sprawdzi się jako element zapobiegający ich pojawieniu się. Na ten rodzaj wyposażenia można zdecydować się również w przypadku pacjentów przytomnych, którzy nie muszą spędzać w łóżku całej doby, a na przykład tylko kilkanaście godzin.

Bez względu na to, jakiego rodzaju materac przeciwodleżynowy wybierzesz, nie można zapominać o tym, że jest to jedynie wyposażenie wspierające – ułożenie ciała pacjenta należy regularnie zmieniać, a także dokładnie obserwować skórę w celu szybkiej identyfikacji ewentualnych nieprawidłowości.